Αγαπητή μας ενορίτισσα,
Η ενορία μας σου προσφέρει αυτό το κατατοπιστικό φυλλάδιο με πολύ αγάπη και ειλικρινές ενδιαφέρον. Απευθύνεται κυρίως στίς νεαρότερες ως προς την ηλικία ενορίτισσές μας και σκοπό έχει να βοηθήσει ουσιαστικά στην προετοιμασία των «δώρων», που προσφέρουμε στην Εκκλησία. Και συγκεκριμένα στην παρασκευή του προσφόρου, των κολλύβων και της φανουρόπιτας. Ευλαβείς ενορίτισσες μας έδωσαν τις σχετικές συνταγές, τις οποίες ευχαριστούμε θερμά.
Θέλουμε να σημειώσουμε ότι πριν αρχίσουμε κάθε προετοιμασία καλό είναι να θυμιάσουμε το σπίτι και κατά τη διάρκεια της παρασκευής των να προσευχόμεθα και να ψάλλουμε ύμνους της Εκκλησίας μας. Επίσης είναι πολύ καλό και ωφέλιμο όποτε μπορούμε να έχουμε κοντά τα παιδιά μας ή και τα εγγόνια μας, τα κορίτσια πρωτίστως αλλά και τα αγόρια, για να βλέπουν και να μαθαίνουν.
ΤΟ ΠΡΟΣΦΟΡΟ
Το πρόσφορο το ζυμώνουμε και το προσφέρουμε στην Εκκλησία για να χρησιμοποιηθεί στήν τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Γι’ αυτό και σε μερικά μέρη της πατρίδας μας το ονομάζουν «λειτουργιά». Το πρόσφορο έχει στη μέση μία στρογγυλή σφραγίδα, που θα χρησιμοποιηθεί στη Θεία Ευχαριστία. Το υπόλοιπο πρόσφορο θα διανεμηθεί στους πιστούς ως αντίδωρο. Στο κέντρο της σφραγίδας υπάρχουν τα αρχικά γράμμα ΙC ΧΡ ΝΙ ΚΑ. Από εκεί θα εξαχθεί ο «Αμνός» που θα μεταβληθεί σε Σώμα του Χριστού. Η σφραγίδα φέρει ακόμη στο πλάι μία τριγωνική μερίδα με τα αρχικά Μ Θ (δηλ. Μήτηρ Θεού), αφιερωμένη στην Παναγία και 9 μικρά τριγωνίδια –στο άλλο πλάι- που είναι οι μερίδες των αγγελικών Ταγμάτων και των Αγίων της Εκκλησίας μας. Όλα αυτά τα τεμάχια ο Ιερέας στην Προσκομιδή –σε μια ειδική Ιερά Ακολουθία- τα τοποθετεί στο Δισκάριο και είναι έτοιμα για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας. «Σφραγίδα» λέγεται και το ειδικό ξύλινο σκεύος που είναι απαραίτητο για την παρασκευή του προσφόρου, γιατί αυτό αποτυπώνει στο ζυμάρι όλα τα παραπάνω αρχικά. Πολλοί χριστιανοί συνηθίζουν να φέρνουν μαζί με το πρόσφορο και άλλα είδη που θα χρησιμοποιηθούν στη Θ. Λειτουργία, π.χ. κρασί νάμα, θυμίαμα και καρβουνάκια, λάδι για τα καντήλια.
Υ Λ Ι Κ Α :
3 φλιτζάνια του τσαγιού αλεύρι μαλακό
2 φλιτζάνια του τσαγιού αλεύρι σκληρό
2 φλιτζάνια του τσαγιού νερό χλιαρό
1 μικρό κουτάλι του γλυκού αλάτι
1 κουταλάκι του γλυκού νωπή μαγιά μπύρας
Ε Κ Τ Ε Λ Ε Σ Η :
Διαλύουμε τη μαγιά σε μισό φλιτζάνι χλιαρό νερό. Σε μια λεκάνη βάζουμε το αλεύρι και ανοίγουμε στη μέση μία λακουβίτσα. Εκεί ρίχνουμε το αλάτι, τη διαλυμένη μαγιά και σιγά σιγά το υπόλοιπο χλιαρό νερό. Ζυμώνουμε έπειτα καλά, για να γίνει σφικτή η ζύμη. Αν χρειάζεται κι άλλο νερό, βρέχουμε τις γροθιές μας με λίγο χλιαρό νερό και συνεχίζουμε το ζύμωμα. Όταν είναι έτοιμη η ζύμη, πλάθουμε το ζυμάρι στρογγυλό και το τοποθετούμε σε ένα αλευρωμένο ταψί, λίγο πιο μεγάλο από τη ζύμη, που αργότερα θα φουσκώσει. Ρίχνουμε λίγο αλεύρι στην επιφάνεια και στο κέντρο πιέζουμε τη σφραγίδα με δύναμη, για να φαίνεται καλά. Σκεπάζουμε το ταψί και το αφήνουμε σε ζεστό μέρος για μισή περίπου ώρα προκειμένου να «ανέβει». Βουρτσίζουμε με προσοχή το περιττό αλεύρι από την επιφάνεια και το βάζουμε σε μέτριο φούρνο (180-200 βαθμούς) για μία ώρα περίπου.
ΤΑ ΚΟΛΛΥΒΑ
Κόλλυβα ετοιμάζουμε τα Ψυχοσάββατα (δηλ. τά Σάββατα πρίν τις Κυριακές της Απόκρεω, της Τυρινής και της Α΄ Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και το Σάββατο πριν την Κυριακή της Πεντηκοστής) καθώς και κάθε φορά που θέλουμε να τελέσουμε στο Ναό επιμνημόσυνη δέηση για την ανάπαυση των αγαπημένων κεκοιμημένων μας προσώπων. Τα κόλλυβα συμβολίζουν την κοινή ανάσταση των ανθρώπων. Δηλ, όπως ο σπόρος του σιταριού πέφτει στη γη, θάβεται και χωνεύεται και σαπίζει χωρίς όμως να φθαρεί και στη συνέχεια φυτρώνει καλύτερος και ωραιότερος, έτσι και το νεκρό σώμα του ανθρώπου θάβεται στη γη και σαπίζει, για να αναστηθεί και πάλι άφθαρτο και ένδοξο και αιώνιο. Την ωραία αυτή εικόνα μας δίδει ο απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή (κεφ. 12, στίχοι 35-44). Την ίδια εικόνα για την Ανάστασή Του χρησιμοποίησε και ο Χριστός (ευαγγέλιο Ιωάννη, κεφ. 12, στίχ. 24).
Υ Λ Ι Κ Α (σκοπελίτικη συνταγή) :
Μισό κιλό σιτάρι
Μισό κιλό φρυγανιά τριμμένη
Μισό κιλό αμυγδαλόψιχα τριμμένη (αποφλοιωμένη)
Μισό κιλό ζάχαρη χονδρή
¼ του κιλού ζάχαρη άχνη
2 φύλλα βάγια
Λίγο αλάτι
Λίγη κανέλλα
Μοσχοκάρυδο
Κύμινο
Ε Κ Τ Ε Λ Ε Σ Η :
Καθαρίζουμε και πλένουμε το σιτάρι. Το βράζουμε για λίγο και αφού το στραγγίσουμε το ξαναβράζουμε με λίγο αλάτι και τα βάγια για αρκετή ώρα (περίπου 30 λεπτά) σε μέτρια φωτιά μέχρι να μαλακώσει το σιτάρι και να ανοίξουν οι σπόροι. Το στραγγίζουμε και το βάζουμε ανάμεσα σε δύο πετσέτες απλωμένο, για να στεγνώσει καλά. Στη συνέχεια αναμειγνύουμε τα υπόλοιπα υλικά (δηλ. τη φρυγανιά, την αμυγδαλόψιχα και τη ζάχαρη και από λίγη κανέλλα, μοσχοκάρυδο και κύμινο). Τα ρίχνουμε στο σιτάρι και αφού αναμείξουμε καλά, στρώνουμε την επιφάνεια του σιταριού και πασπαλίζουμε με μπόλικη ζάχαρη άχνη.
Η ΦΑΝΟΥΡΟΠΙΤΑ
Ο Άγιος Φανούριος μας είναι γνωστός από την εικόνα που βρέθηκε τον 14ο αιώνα στη Ρόδο και παριστάνει τον Μάρτυρα με στρατιωτική ενδυμασία. Η ευλαβής παράδοση του λαού μας περιλαμβάνει πολλές διηγήσεις για την θαυμαστή βοήθεια που παρέχει ο Άγιος Μάρτυρας Φανούριος σε όσους τον επικαλούνται. Γι’ αυτό και μέχρι σήμερα πολλοί χριστιανοί παρασκευάζουν την πίττα του Αγίου (φανουρόπιτα) και την προσκομίζουν στο Ναό για να ευλογηθεί, ενώ ταυτόχρονα τελείται Δέηση υπέρ υγείας, θείας βοηθείας και σωτηρίας των μελών της οικογένειας.
Υ Λ Ι Κ Α :
1 ποτήρι λάδι
1 ποτήρι πορτοκάλι χυμό
1 ποτήρι ζάχαρη
1 πακέτο αλεύρι κόκκινη φαρίνα
1 φλιτζάνι καρύδια (ψίχα)
Μισό φλιτζάνι σταφίδες ξανθές
Σόδα στην άκρη του κουταλιού
1 κουταλιά της σούπας κανέλλα
Λίγο γαρύφαλλο σε σκόνη
Ε Κ Τ Ε Λ Ε Σ Η :
Τα χτυπάμε όλα μαζί και τοποθετούμε το μείγμα σε μακρόστενο πυρέξ. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς επί μισή ώρα με τρία τέταρτα της ώρας.
(Φυλλάδιο του Καθεδρικού Ιερού Ναού Παναγίας Φανερωμένης Χολαργού)