Απολυτίκια, συναξάρια και βιοτή των Αγίων, των οποίων ιερά λείψανα φυλάσσονται στον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης Χολαργού Απολυτίκιον.
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἐν Λέσβῳ, ἀθλήσαντες, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, αὐτὴν ἡγιάσατε, τῇ τῶν Λειψάνων ὑμῶν, εὑρέσει μακάριοι. Ὅθεν ὑμᾶς τιμῶμεν, Ῥαφαὴλ θεοφόρε, ἅμα σὺν Νικολάῳ καὶ παρθένῳ Εἰρήνῃ, ὡς θείους ἡμῶν προστάτας καὶ πρέσβεις πρὸς Κύριον.
Συναξάριον:
Τη αυτή ημέρα (Τρίτη της Δικαινησίμου) μνήμη των αγίων Νεοφανών μαρτύρων Ραφαήλ Νικολάου και Ειρήνης της παρθένου.
Βίος και πολιτεία:
Πρόκειται για του οσιομάρτυρες Ραφαήλ, Νικόλαο και την δωδεκαετή Ειρήνη, οι οποίοι βρήκαν μαρτυρικό θάνατο από τους Τούρκους το 1463, την Τρίτη της Δικαινησίμου, 9 Απριλίου τότε, στην παλιά Μονή της Θερμής της Λέσβου και ήρθαν στο φως μόλις το 1959 με τρόπο θαυμαστό.
Αναφέρεται σχετικά ότι ο ίδιος ο Άγιος Ραφαήλ εμφανίστηκε σε πολλούς και αποκάλυψε τα σημάδια για την εύρεση των τάφων των Μαρτύρων, του τόπου, και λεπτομέρειες άγνωστες της ζωής τους.
Ο Οσιομάρτυς Ραφαήλ κατά κόσμον ονομαζόταν Γεώργιος Λασκαρίδης και γεννήθηκε στην Ιθάκη. Μορφώθηκε στην Κωνσταντινούπολη (σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία) και αρχικά υπηρέτησε ως αξιωματικός του στρατού. Σύντομα όμως και νέος ακόμα στην ηλικία αφιερώθηκε στον Χριστό, έγινε μοναχός στο Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου στις Σέρρες και χειροτονήθηκε Ιερεύς.
Ο Ιερομάρτυς Νικόλαος καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη και ήταν διάκονος. Είχε σπουδάσει ιατρική. Το 1454 ο Ραφαήλ και ο Νικόλαος ήρθαν στη Λέσβο και εγκαταστάθηκαν στη Μονή των Καρυών, όπου οι πατέρες ανάδειξαν ηγούμενο τον Ραφαήλ. Η Παρθενομάρτυς Ειρήνη ήταν κόρη του προεστού της Θερμής.
Ανήμερα της Λαμπροτρίτης, 9 Απριλίου 1463, ο ηγούμενος της μονής των Καρυών Ραφαήλ, ο διάκονος Νικόλαος και η δωδεκάχρονη μόλις Ειρήνη θα μαρτυρήσουν από τους τούρκους, οι οποίοι στη συνέχεια βασάνισαν και σκότωσαν τον προεστό Βασίλειο και τον δάσκαλο Θεόδωρο του χωριού.
