Έχω γράψει πολλά στη ζωή μου. Χιλιάδες είναι οι τυπωμένες σελίδες που έχουν συνδεθεί με το όνομα μου. Γιατί τάχα αισθάνθηκα την ανάγκη, προλογίζοντας ειδικά το βιβλίο μου τούτο, να μιλήσω με τρόπο εξομολογητικό; Ίσως γιατί κανένα βιβλίο μου δεν είναι τόσο δικό μου όσο είναι αυτό. Ο Ιησούς, η σταύρωση, ο θάνατος, το άγνωστο, η πίστη – είναι τάχα όλα αυτά δικά μου; Ναι, είναι πολύ δικά μου, περισσότερο από όλα τα θέματα που έχω πραγματευθεί ως τώρα. Είναι δικά μου και είναι ολονών, γι΄ αυτό ακριβώς είναι και πολύ δικά μου. Για πρώτη φορά μετράω την εποχή μου –αλλά και το παρελθόν και το μέλλον- με μέτρα τόσο μεγάλα όπως είναι ο Ιησούς, η σταύρωση, ο θάνατος, το άγνωστο, ο πόνος, η πίστη. Τα μέτρα αυτά είναι σχεδόν ασύλληπτα. Πώς τόλμησα να τα χρησιμοποιήσω για να μετρήσω μ΄ αυτά την εποχή μου; Δεν έχω το αίσθημα ότι χρειάσθηκε τόλμη για να το κάνω. Ήταν χρέος μου, ένα απλό και αυτονόητο χρέος, να χρησιμοποιήσω τα πιο μεγάλα μέτρα που υπάρχουν στον κόσμο. Με τι να μετρούσα τον άνθρωπο, αν δεν τον μετρούσα με τον Ιησού; Με τι να μετρούσα τη γνώση και τα γνωστά, αν δεν τα μετρούσα με το άγνωστο και με την πίστη; Αλλά και αν υποτεθεί ότι χρειαζόταν ιδιαίτερη τόλμη για να κάμω ό,τι έκαμα, την τόλμη αυτή θα τη γεννούσε μέσα μου η έντονη συνείδηση της παιδαγωγικής αποστολής μου.
Οι μέρες μας είναι δύσκολες. Η ιστορία φυλλοροεί. Ποτέ δεν είχαν τόσο γυμνωθεί τα δέντρα της. Κάποια πολύ μεγάλα γεγονότα σημειώνονται ή πλησιάζουν. Γεγονότα τέτοια, που για την υποδοχή τους πρέπει να ΄ναι οι άνθρωποι πολύ προετοιμασμένοι. Και φοβούμαι ότι ποτέ δεν ήταν η ψυχή του ανθρώπου τόσο απροετοίμαστη, όσο είναι στις μέρες μας… Στην εποχή μας κλονίσθηκαν όλα. Η ψυχή των ανθρώπων έχει πολύ αδειάσει. Οι πιστοί είναι λίγοι. Κι αυτή η πίστη των πιστών είναι επίσης λίγη… Και το μεταφυσικό κενό εκτείνεται και εντείνεται τη στιγμή που προμηνύονται οι πιο μεγάλες εξελίξεις, ίσως και οι πιο μεγάλες ανθρώπινες δοκιμασίες στην ιστορία του κόσμου. Τα προμηνύματα είναι πραγματικά πολύ βαρειά. Δεν υπάρχουν μόνο προμηνύματα. Έχουν αρχίσει τα μεγάλα γεγονότα. Και η ψυχή των ανθρώπων είναι απροετοίμαστη. Είναι αδειανή. Πώς θα ανθέξει στα γεγονότα που έρχονται ή που άρχισαν να σημειώνονται;
Παναγιώτης Κανελλόπουλος (συγγραφέας-πολιτικός),
από τον πρόλογο στο βιβλίο του «Ο χριστιανισμός και η εποχή μας»
Κανελλόπουλος, Παναγιώτης Κ.
Συγγραφέας-Πολιτικός
Παναγιώτης Κ. Κανελλόπουλος (1902-1986). Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος γεννήθηκε στην Πάτρα, γιος του φαρμακοποιού Κανέλλου Κανελλόπουλου και της Αμαλίας Γούναρη. Είχε έναν μεγαλύτερο αδερφό τον Αναστάσιο και μια μικρότερη αδερφή τη Μαρία. Φοίτησε στο α’ Γυμνάσιο Πατρών και σπούδασε στη νομική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών (1919-1920), τη νομική σχολή του πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης (1920-1923, οπότε αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Δικαίου) και τη φιλοσοφική σχολή του πανεπιστημίου του Μονάχου (1923). Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία και απολύθηκε ένα χρόνο αργότερα με το βαθμό του τυφεκιοφόρου. Διετέλεσε μέλος της Εταιρείας Κοινωνικών Επιστημών (το 1925 μετά από δημοσίευση της πρώτης κοινωνιολογικής του πραγματείας στο Αρχείο των Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Δ.Καλλιτσουνάκη και με πρόταση του τελευταίου, του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και του Αριστοτέλη Σιδέρη), γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας στην οικουμενική κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Ζαΐμη (1926), υφηγητής (1929) και καθηγητής (1933) Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1929 πήρε μέρος (από κοινού με τους Κων/νο Τσάτσο και Μ. Τσαμαδό) στην ίδρυση και σύνταξη του περιοδικού Αρχείον Φιλοσοφίας και Θεωρίας των Επιστημών. Το 1935 παντρεύτηκε τη Θεανώ Πουλικάκου. Τον ίδιο χρόνο δημοσίευσε σειρά άρθρων υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας στην εφημερίδα Ακρόπολις, απομακρύνθηκε από το πανεπιστήμιο μετά από άρνησή του να ορκιστεί πίστη στο βασιλιά και ίδρυσε το Εθνικόν Ενωτικόν Κόμμα, με το οποίο εισηγήθηκε την υπερνίκηση του εθνικού διχασμού και πήρε μέρος στις εκλογές του 1926 χωρίς επιτυχία. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά συνελήφθη και εξορίστηκε στην Κύθνο, τη Θάσο και την Κάρυστο, ως το 1940. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου κατατάχτηκε εθελοντικά και υπηρέτησε στην πρώτη γραμμή (Πόγραδετς - Κορυτσά). Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής διώχτηκε για αντιστασιακή δράση και κατέφυγε στην Ερυθραία της Μικράς Ασίας. Διετέλεσε αντιπρόεδρος και υπουργός εθνικής άμυνας της εξόριστης κυβέρνησης Τσουδερού, θέση από την οποία αγωνίστηκε υπέρ του ελληνικού αγώνα. Πήρε μέρος στο διεθνές συνέδριο του Λιβάνου (1944) και υπήρξε υπουργός στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου ανέλαβε γενναίες πρωτοβουλίες για την αποσόβηση των σφαγών. Ως το 1967 συνέχισε την πολιτική του δραστηριότητα καταλαμβάνοντας υπουργικά και βουλευτικά αξιώματα σε πολλές κυβερνήσεις, ενώ διετέλεσε και πρωθυπουργός της χώρας από την 1η ως τις 22 Νοεμβρίου του 1945. Αρχηγός της Ελληνικής αντιπροσωπείας στη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. την περίοδο Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου 1950 και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 1959, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος υπέγραψε ως εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης τη συμφωνία ένταξης της χώρας στην Ε.Ο.Κ. τον Ιούλιο του 1961. Υπήρξε επίσης αρχηγός του κόμματος της Ε.Ρ.Ε. και λίγο πριν την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου σχημάτισε κυβέρνηση με στόχο τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας εναντιώθηκε στο καθεστώς των συνταγματαρχών . Στην πολιτική επέστρεψε ως ανεξάρτητος βουλευτής του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας το 1977 και το 1981 και με το κύρος του επιβλήθηκε ως υπερκομματικά αξιοσέβαστο πρόσωπο. Στο χώρο των γραμμάτων είναι γνωστός κυρίως για το πολύτομο ιστορικό έργο του Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, ενώ ασχολήθηκε επίσης με τη φιλοσοφία και το κοινωνιολογικό και επιστημονικό δοκίμιο. Τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών (1957 για το "Γεννήθηκα στο 1402") και το Μετάλλιο Γκαίτε (1982) και το 1979 εκλέχτηκε ξένος εταίρος της Βουλγαρικής Ακαδημίας των Επιστημών. Εξέδωσε και δημοσίευσε μελέτες στο εξωτερικό (κυρίως στη Γερμανία) και έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά. Πέθανε στο σπίτι του στην Αθήνα από καρδιακή ανακοπή.
