Ομιλία του Πρωτοπρεσβύτερου π. Ιωάννη Καλογερόπουλου με αφορμή το ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κυριακής ΙΕ΄ Λουκά (22/1/2023) και την συνάντηση του αρχιτελώνη Ζακχαίου με τον Ιησού.
Η πορεία του ανθρώπου που τον οδηγεί πιο κοντά στον αληθινό θεό, είναι σίγουρα ένα θαυμαστό γεγονός. Θα έλεγε κανείς ότι είναι ένα μικρό θαύμα!
Όλοι μας, ανατρέχοντας στη προσωπική μας ζωή, μπορούμε εύκολα να επισημάνουμε τα περιστατικά εκείνα τα οποία μας προετοίμασαν και τελικά, μας οδήγησαν μακριά η κοντά στο Ιησού Χριστό.
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, μας εξιστορεί την πνευματική πορεία που ακολούθησε ο αρχιτελώνης Ζακχαίος για να γνωρίσει, και τελικά να μείνει κοντά στο Χριστό.
Η πορεία αυτή, μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίσουμε και να επισημάνουμε τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν τη γνήσια χριστιανική πορεία.
Το πρώτο είναι η αναζήτηση. Ο Ζακχαίος ήθελε να γνωρίσει τον Θεό! Αυτή η αναζήτηση εμπεριέχει δίψα και πόθο. Γιατί, μόνον όποιος ποθεί να γνωρίσει κάποιον, ψάχνει να βρει τον τρόπο να τον ανακαλύψει, να τον πλησιάσει, να τον συναντήσει.
Αυτό συνέβη και στη περίπτωση του Ζακχαίου. Την αναζήτηση, ακολούθησε η συνάντηση, που με τη σειρά της οδήγησε στη μετάνοια, και έτσι ολοκληρώθηκε η σωτηρία του: «Ιδού Κύριε τα ημίση των υπαρχόντων μου δίδωμι τοις πτωχοίς και εί τινός εσυκοφάντησα, αποδίδωμι τετραπλούν».
Έτσι έγινε το θαύμα: «Σήμερον σωτηρία εν τω οίκω τούτω εγένετο»
Στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων, θαύμα θεωρείται η υπερφυσική (και μάλιστα εντυπωσιακή) επέμβαση του Θεού στη ζωή των ανθρώπων. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που δεν έβλεπε, ν’ αρχίσει να βλέπει. Κάποιος που δεν περπατούσε, ν’ αρχίσει να περπατά. Είναι όμως μόνον αυτό; Τέτοια θαύματα έκανε ο Χριστός. Θεράπευε ασθενείς αλλά, με μία ουσιώδη διαφορά: θεράπευε μεν την τύφλωση αλλά συγχρόνως μεταμόρφωνε κι ολόκληρη την ύπαρξη του ασθενούς, αλλάζοντας όλη τη ζωή του. Το ζητούμενο του Χριστού δεν ήταν απλά η θεραπεία από την σωματική ασθένεια. Το θαύμα του χαρακτηριζόταν από καθολικότητα. Δεν επιζητούσε να χειροκροτηθεί μέσα από μία εξουσία θαυματουργική. Το ζητούμενό του ήταν η αλλαγή του τρόπου ζωής του ανθρώπου.
Το θαύμα δεν είναι πάντα κάτι εντυπωσιακό μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου. Τις πιο πολλές φορές είναι κάτι απλό, κάτι ήσυχο, κάτι μικρό που ο Θεός το μετασχηματίζει σε κάτι μεγάλο και ουσιώδες για τη ζωή μας.
Θαύμα μπορεί να είναι το χαμόγελο ενός βασανισμένου ανθρώπου, η πίστη ενός βαριά άρρωστου, η υπομονή ενός δοκιμαζόμενου, η ελπίδα ενός αδικημένου. Ο Θεός συναντιέται σε πολλούς τόπους και με πολλούς τρόπους. Έχεις ένα πρόβλημα σοβαρό; Κάτι σε απασχολεί και δεν μπορείς να βρεις τρόπο να τ’ αντιμετωπίσεις; Κάνεις την προσευχή σου για αυτό, βγαίνεις στο δρόμο να περπατήσεις κι έρχεται απ’ το πουθενά ένας άνθρωπος, σου λέει μία κουβέντα, ακούς κάτι, βλέπεις κάτι και ξαφνικά αισθάνεσαι μέσα σου τον κόμπο να λύνεται!... «Να το! Αυτή ήταν η λύση που έψαχνα!» Και ξεκλειδώνει η καρδιά σου. Και πας παρακάτω…
Άρα, το να περιορίσουμε το θαύμα μόνο σε κάτι εντυπωσιακό, θεραπευτικό, ακυρώνει τους αμέτρητους άλλους τρόπους με τους οποίους ο Θεός ενεργεί στη ζωή μας.
Τι είναι λοιπόν θαύμα; Θαύμα είναι η επίσκεψη του Θεού, το άγγιγμά Του που έρχεται και φανερώνει την παρουσία Του στη ζωή μας. Το θαύμα δεν χρειάζεται να είναι κάτι εντυπωσιακό. Δεν είναι θέαμα του Θεού, αλλά η θέα του Θεού! Κι ο μόνος τρόπος για να φθάσουμε οι άνθρωποι στη θέα του Θεού, είναι να δεχτούμε να κάνουμε τις αλλαγές που ο Χριστός μας καλεί να κάνουμε. Ζήτησε από τον Ζακχαίο να κατέβει από την μουριά, όπως ζητά από όλους μας να «κατεβούμε» από τα προβλήματά μας για να μπορέσουμε να δούμε τις αιτίες που τα προκάλεσαν. Να σκεφτούμε, δηλαδή, τις δοκιμασίες μας, τις ασθένειές μας, τις δυσκολίες μας και να διαβάσουμε το μήνυμα που μεταφέρουν… Τι είν’ αυτό που θέλει να μας πει αυτή η δοκιμασία; Η ασθένεια, η αρρώστια, η κάθε δοκιμασία είναι ένας ζωντανός λόγος! Είναι ένα μήνυμα που ήρθε για να τ’ ακούσουμε και να το μεταφράσουμε, γιατί έχει κάτι πάρα πολύ σημαντικό να μας πει.
Στην εκκλησία μας, η χαρά δεν συνδέεται με την απουσία προβλημάτων. Ζωή χωρίς προβλήματα αδελφοί μου, απλά δεν υπάρχει! Στην εκκλησία χαιρόμαστε, ενώ είμαστε σταυρωμένοι. Και, η χαρά μας αυτή οφείλεται στην Ανάσταση του Κυρίου μας, που μας υπόσχεται το θαύμα και της δικής μας ανάστασης. Ένα θαύμα που θεραπεύει ολόκληρη την ύπαρξή μας και όχι απλά ένα πρόβλημα ή ένα μέρος του σώματος.
Πολλές φορές, μέσα στις δυσκολίες και τις δοκιμασίες της ζωής μας, αισθανόμαστε ότι το θαύμα αργεί, ότι οι προσευχές μας δεν έχουν απάντηση. Μας φαίνεται ότι ο Θεός απουσιάζει απ’ τη ζωή μας ή μας δοκιμάζει πολύ σκληρά. Τότε πολλοί από μας τον εγκαταλείπουμε, όπως κάνει η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων στις καθημερινές σχέσεις. Δεν αντέχουμε τα δύσκολα. Ζητάμε τα εύκολα και τα γρήγορα. Δεν θέλουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα. Ζητάμε απ’ τους ανθρώπους που είναι στη ζωή μας να ικανοποιούν τις επιθυμίες μας, να σκέφτονται με τον τρόπο που σκεφτόμαστε εμείς, ν’ απαντούν με τον τρόπο που θ’ απαντούσαμ’ εμείς, να δίνουν αυτά που περιμένουμε, έτσι όπως τα θέλουμε, όσο τα θέλουμε και όταν τα θέλουμε. Κι όταν αυτό δεν συμβαίνει, τους βγάζουμε λίγο ή πολύ απ’ τη ζωή μας.
Αυτή τη στάση ζωής, τη μεταφέρουμε -όπως είναι φυσικό- και στη σχέση μας με το Θεό. Τα ίδια ακριβώς κάνουμε κι εκεί. Ο Θεός μετατρέπεται σε μία ανώτερη δύναμη που πρέπει ν’ απαντάει όταν και όπως εμείς θέλουμε.
Έλεγε ένας σπουδαίος πνευματικός άνθρωπος: «Πολλές φορές τα βράδια που προσεύχομαι στο Θεό, τον ευχαριστώ για τα πολλά πράγματα που μου χάρισε. Τον ευχαριστώ όμως για κάτι ακόμα. Τον ευχαριστώ που δεν άκουγε πάντα τις προσευχές μου!!! Γιατί αν τις άκουγε και έκανε αυτά που του ζητούσα, σήμερα θα είχα καταστραφεί!...»
Ο Θεός λοιπόν πάντα ακούει τις προσευχές μας, πάντα είναι παρών στη ζωή μας. Κι όταν εμείς νομίζουμε ότι δεν μας ακούει, είναι γιατί απλά έχει άλλο σχέδιο για εμάς, καλύτερο από το δικό μας! Μας αφήνει και συγχρόνως, μας παρακολουθεί. Όπου χρειάζεται επεμβαίνει κι όπου χρειάζεται σιωπά. Όμως, ποτέ δεν μας εγκαταλείπει!
Γνωρίζει ο παντογνώστης Κύριός μας πότε εκείνα που επιθυμούμε είναι καταστροφικά για την ζωή και -κυρίως- για την ψυχή μας. Κι όταν είναι απαραίτητο για το συμφέρον της ψυχής μας, επιτρέπει κάποτε στη δοκιμασία να παραμείνει.
Πρέπει λοιπόν να έχουμε υπομονή και να δίνουμε βαρύτητα στα μικρά και σταθερά βήματα. Δεν θα γίνουμε Άγιοι σε ένα βράδυ. Δεν θα γνωρίσουμε το Χριστό μας διαβάζοντας δύο-τρία βιβλία ή πηγαίνοντας μερικές φορές στην εκκλησία αλλά, βήμα-βήμα, σκαλοπάτι-σκαλοπάτι ανεβαίνουμε την κλίμακα των ουρανών και συναντάμε το Χριστό. Όχι γιατί τα καταφέραμε, αλλά γιατί εκείνος μας αγάπησε και μας θέλει κοντά Του.
Αδελφοί μου, η συνάντηση με το Χριστό δεν είναι κάτι δεδομένο, ούτε είναι αυτονόητο. Αποτελεί σκοπό της ζωής μας και χρειάζεται ισόβιος αγώνας. Μπορεί κάτι να έχουμε ήδη πετύχει, αλλά υπάρχει πάντα δρόμος για το καλύτερο. Η πορεία του Ζακχαίου ας μας εμπνέει και η χάρις του νεοφανούς Οσίου Βησσαρίωνος του Αγαθωνίτου, που για πρώτη φόρα σήμερα στην πόλη της Λαμίας πανηγυρικά εορτάζεται ως Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, να μας δυναμώνει.
Αμήν!